Επαναστάτες της Οαχάκα

Εκπομπή: Εξάντας Παρουσιάζει ο Γιώργος Αυγερόπουλος Τον Μάιο του 2006, 70.000 δάσκαλοι της πολιτείας Οαχάκα του Μεξικού ξεκίνησαν μια ειρηνική διαμαρτυρία με αίτημα την αύξηση των πενιχρών μισθών τους και την αναβάθμιση των συνθηκών εκπαίδευσης. Ζητούσαν το κράτος να παρέχει στους ξυπόλυτους και υποσιτισμένους μαθητές τους παπούτσια, ώστε να μπορούν να διασχίσουν τα βουνά για να φτάσουν στο σχολείο και πρωινό γεύμα, ώστε να μην ζαλίζονταν κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Ο κυβερνήτης της πολιτείας Ουλίσες Ρουίς, αρνήθηκε να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους και οι δάσκαλοι κήρυξαν απεργία διαρκείας. Έστησαν μια κατασκήνωση στην κεντρική πλατεία της Οαχάκα και από τις σκηνές τους άρχισαν να λειτουργούν και έναν ραδιοφωνικό σταθμό, το Ράδιο Τέντα. Ίσως και αυτή η διαμαρτυρία των δασκάλων να τελείωνε άδοξα όπως τόσες και τόσες άλλες. Η απόφαση όμως του Κυβερνήτη να τους διαλύσει με τη βία, υπήρξε η σπίθα μιας εξέγερσης που έμελλε να αποκτήσει απρόσμενα χαρακτηριστικά. Όταν ένα ξημέρωμα του Ιουνίου, οι κάτοικοι της Οαχάκα είδαν πάνοπλους αστυνομικούς να επιτίθενται βάναυσα στους απεργούς, η οργή για την αστυνομική βαρβαρότητα και το αίσθημα αλληλεγγύης απέναντι στους δασκάλους, τους έκανε να αντιδράσουν κάπως απρόσμενα: Ξεχύθηκαν στους δρόμους, ενώθηκαν με τους απεργούς και μετά από οδομαχίες ωρών, ανακατέλαβαν την πλατεία απωθώντας τις αστυνομικές δυνάμεις. Οι φιλήσυχοι κάτοικοι της πολιτείας, που για πρώτη φορά στη ζωή τους γνώρισαν την οσμή των δακρυγόνων, απαίτησαν αμέσως την παραίτηση του Κυβερνήτη. Του τα είχαν άλλωστε μαζεμένα. Το 2004 «εξελέγη» εν μέσω καταγγελιών για νοθεία, ακολούθησαν καταγγελίες για άκρατο αυταρχισμό και απύθμενη διαφθορά. Τις επόμενες ημέρες, 365 λαϊκές οργανώσεις της πολιτείας σχηματίζουν την ΑPPO, τη «Λαϊκή Συνέλευση του Λαού της Οαχάκα». Στην οργάνωση που αποφασίζει τα πάντα μέσω ανοιχτών συνελεύσεων, συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί, όλες σχεδόν οι κοινωνικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις της πολιτείας, τα ιθαγενικά συμβούλια και οι απλοί πολίτες. Δεν γίνονται όμως δεκτά τα κόμματα και οι κάθε είδους «ηγέτες». Τα αιτήματα των εκπαιδευτικών περνούν σε δεύτερη μοίρα, η λαϊκή συνέλευση αποφασίζει «διαρκή αγώνα μέχρι να παραιτηθεί ο διεφθαρμένος Κυβερνήτης Ουλίσες Ρουίς και να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής στην πολιτεία». Καταλαμβάνονται 22 κρατικά κτίρια, παραλύουν δρόμοι και εθνικές αρτηρίες... Ο Κυβερνήτης αρκείται στη δήλωση «τους Κυβερνήτες ο Θεός τους διορίζει, και μόνο ο Θεός τους καθαιρεί»! Η Οαχάκα είναι μια από τις φτωχότερες και πιο υποβαθμισμένες πολιτείες του Μεξικού, πολλοί μάλιστα από τους κατοίκους χρειάζονται πάνω από τρεις ημέρες περπάτημα μέσα από τα βουνά για να φτάσουν στην πρωτεύουσά της. Ο πληθυσμός της δεν ξεπερνά τα 3,5 εκατομμύρια, όταν όμως το καλοκαίρι οι εξεγερμένοι πραγματοποιούν πορεία διαμαρτυρίας, συμμετέχουν σε αυτήν πάνω από 800.000 πολίτες (1,5 εκατομμύριο σύμφωνα με άλλες πηγές). Κι ενώ το Μεξικό ετοιμάζεται για τις εκλογές της κεντρικής πολιτικής του σκηνής, αυτές που θα αναδείξουν τον νέο Πρόεδρο της χώρας, είναι πλέον φανερό ότι «κάτι περίεργο συμβαίνει στην Οαχάκα». Μια από τις σπάνιες στην ιστορία λαϊκές εξεγέρσεις συνέβη, και ίσως συμβαίνει ακόμη, στον Μεξικάνικο Νότο.